3 min
Meer dan twee decennia ervaring, duizenden juridische vraagstukken en een diepgewortelde passie voor omgevingsrecht. Dat is Reiner Tijs in een notendop. Als mede-oprichter van Forum Advocaten leidt hij sinds 2002 de vakgroep overheids- en omgevingsrecht. Samen met zijn team adviseert hij dagelijks projectontwikkelaars, lokale besturen en andere overheden in het kluwen van vergunningen, ruimtelijke plannen, beleidsvisies en juridische procedures.
Wat Reiner uniek maakt, is zijn vermogen om bijzonder technische materie in het omgevingsrecht om te zetten in heldere en praktijkgerichte inzichten. Zijn focus? Praktische toepasbaarheid, juridische degelijkheid én het vervullen van een brugfunctie tussen beleid en recht.
De sessie “ABC Beleid en Planning” bij Escala start bij de kern: het onderscheid tussen beleid en recht - een grens die in de praktijk steeds vager wordt. Beleidsplannen zonder verordenende kracht die toch zwaar doorwegen bij vergunningen. Beleidsbrieven die gebruikt worden alsof het wetgeving is. Of regels die via een omweg worden opgelegd, zonder dat de juiste procedures gevolgd zijn, zonder inspraak of zonder milieueffectenrapport.
Reiner benoemt en ontleedt die grijze zones. Wat is nog recht? Wat is (slechts) beleid? En vooral: hoe gaat u daar juridisch mee om? Hij bespreekt ook hoe stedenbouwkundige verordeningen zich verhouden tot RUP’s of structuurplannen, en hoe rechters daar soms wisselend mee omgaan. Alles vertrekt vanuit concrete situaties, wat het meteen herkenbaar en toepasbaar maakt.
Reiner ziet het elke dag: ook ervaren professionals verliezen soms de basis uit het oog. Dat komt volgens hem doordat veel expertises elkaar moeten aanvullen. “Architecten of stedenbouwkundigen missen soms de juridische reflex. Dan worden er voorschriften geschreven die eigenlijk niet mogen, of worden er ‘richtlijnen’ meegegeven alsof het wetgeving is. Alsof je in een verkeersreglement zou schrijven dat het ‘aangewezen’ is om bij rood licht te stoppen.”
Ook bij vergunningen ziet hij hoe beleidsplannen onterecht als bindende toetssteen worden gebruikt, of hoe verordeningen zomaar genegeerd worden. “En dat komt door verwarring. De grens tussen beleid en recht wordt niet meer scherp bewaakt. En dat is nochtans cruciaal voor de rechtszekerheid en voor het vertrouwen in de overheid”
Voor Reiner is het net daarom essentieel om bij de basis te beginnen. Niet om alles te vereenvoudigen, maar om mensen het juiste kader te geven. “Wie de juiste kapstokken heeft, kan veel sneller én correcter handelen in een complexe omgeving.”
Reiner spreekt vanuit meer dan twintig jaar ervaring aan de frontlinie van het omgevingsrecht. Wat hij deelt, komt rechtstreeks uit dossiers waar vandaag over wordt gepraat, vergaderd en geoordeeld.
En dat is net wat de Studiedag Omgeving 2025 zo waardevol maakt: ze ademt praktijk. Ook de andere sessies van Forum Advocaten zijn ontstaan vanuit wat ze dagelijks tegenkomen in dossiers, rechtszaken en overlegmomenten:
• Sessie Actuele rechtspraak (Yani Brems)
Nieuwe arresten van de Raad voor Vergunningsbetwistingen of de Raad van State herschrijven soms van de ene dag op de andere de interpretatie van regels.
• Sessie ABC Vergunningen (Yani Brems)
Vergunningsaanvragen worden complexer, met steeds meer juridische toetsing. Een goede aanvraag moet niet alleen technisch onderbouwd zijn, maar moet ook juridisch robuust gemotiveerd worden.
• Sessie Volledigheid en ontvankelijkheid (Joelle Gillemot)
Een vaak onderschat spanningsveld: wanneer is een aanvraag ‘volledig en ontvankelijk’? Wanneer kan men een aanvraag correct beoordelen? In de praktijk ontstaan hier veel wrijvingen en vertragingen. De nieuwe modulaire vergunningsprocedure zal op dit vlak ook belangrijke wijzigingen aanbrengen.
• Sessie Verkeer en mobiliteit (Joram Maes)
Mobiliteitsvraagstukken wegen steeds zwaarder op ruimtelijke beslissingen. Van rooilijnplannen tot mobiliteitstoetsen en effectenstudies, de juridische en inhoudelijke eisen nemen toe.
Wat al deze sessies bindt, is een gedeelde overtuiging: goed omgevingsbeleid vraagt meer dan juridische kennis. Het vraagt samenwerking, communicatie, en het vermogen om complexe materie begrijpelijk te maken. Forum Advocaten wil daarin niet gewoon expert zijn, maar een betrokken partner. Zoals Reiner het zegt: “We bouwen bruggen, met vertrouwen als fundament.”
De rol van de omgevingsambtenaar is volgens Reiner niet fundamenteel veranderd, wel de context waarin die rol wordt ingevuld. “De digitale werking via het Omgevingsloket heeft veel veranderd, maar niet altijd ten goede. De werkdruk stijgt, personeel is schaars, en er komt steeds meer gespecialiseerde regelgeving bij: stikstof, mobiliteit, klimaat. Het is nauwelijks nog bij te houden.”
Tegelijk verschuift de verhouding tussen ambtelijke en politieke lijnen. “Ambtenaren moeten voortdurend walsen tussen wat politiek gewenst is en wat juridisch haalbaar is. Zonder een stevig kader en zelfvertrouwen loopt dat fout.”
Daarom is het volgens hem cruciaal dat ambtenaren zich sterker juridisch wapenen. Niet om in de plaats van juristen te treden, maar om met meer zekerheid en nuance te kunnen werken. “Ons kantoor wil daarin een partner zijn, niet als extern orakel, maar als iemand die naast u zit, meezoekt, en oplossingsgericht meedenkt.”
Reiner gelooft niet dat de grootste struikelblokken van juridische aard zijn. “Slechte communicatie leidt sneller tot een mislukt project dan een juridisch meningsverschil.” Zijn ervaring leert dat dossiers vaak ontsporen door dubbelzinnigheid, te weinig afstemming of een gebrek aan wederzijds begrip.
Zijn advies is helder: wacht niet tot het fout loopt. Vraag proactief of iedereen mee is. Zorg voor een gemeenschappelijke taal tussen juristen, ontwerpers en beleidsmakers. En gebruik communicatie als verbindend instrument, niet als juridische formaliteit.
Bij motiveringen of juridische teksten raadt hij ook aan om ze even te laten nalezen door een jurist. Niet om naar inhoud te corrigeren, maar om scherpte en helderheid te brengen. “Want een tekst die juridisch geen steek houdt, zal een rechterlijke toetsing niet overleven. En omgekeerd, een tekst die juridisch klopt maar niet begrepen wordt, is geen sterke communicatie.”
De inzichten van Reiner Tijs en zijn collega’s van Forum Advocaten maken deel uit van de Studiedag Omgeving 2025. Ontdek het volledige programma en schrijf u hier in.
