Studiedag Omgeving 2024 - Westerlo

Dinsdag 5 november

09:00 u

Actua zonevreemdheid

In deze uiteenzetting wordt ingegaan op de problematiek van de zonevreemdheid, en wordt aan de hand van de bestaande regelgeving toegelicht welke mogelijkheden er in theorie zijn, en hoe hiermee in de dagelijkse praktijk omgegaan wordt. Tevens wordt aandacht besteed aan een aantal interessante arresten van de Raad voor Vergunningsbetwistingen.

Spreker: GSJ Advocaten

Milieutechnische eenheid, samenhangend technisch geheel of onlosmakelijk verbonden karakter van IIOA

Deze sessie werpt licht op het fundamentele concept van de milieutechnische eenheid, dat een cruciale rol speelt bij het beoordelen van de milieu-impact van omgevingsvergunningsaanvragen. Het Vlaamse milieubeleid rust op dit principe, dat de basis vormt voor een diepgaand begrip van de complexe interacties tussen menselijke activiteiten en het milieu.

Spreker: Charlotte Vancoillie - Provincie Oost-Vlaanderen

Charlotte Vancoillie is hoofdmilieudeskundige bij de dienst Omgevingsvergunningen Leefmilieu van de provincie Oost-Vlaanderen. Zij behandelt omgevingsvergunningsaanvragen in eerste aanleg en laatste aanleg en waarvoor de deputatie bevoegde overheid is. Ze is tevens aangesteld als plaatsvervangend voorzitter van de provinciale omgevingsvergunningscommissie. Vanuit het vergunningenbeleid komt ze in aanraking met diverse administratieve overheden. Andere raakvlakken zijn ruimtelijke ordening, afvalwetgeving, mestdecreet, natuurbeleid, ed. Ze doceert vooral interactief en praktijkgericht over de vergunningenplicht en de daaraan gekoppelde na te leven milieuvoorwaarden.

Ontvankelijkheid en volledigheid van de vergunningsaanvraag

Alvorens de aanvraag inhoudelijk beoordeeld kan worden, moet ze eerst ontvankelijk en volledig verklaard worden. Dat is evident. Maar in de praktijk rijzen er in deze fase van de vergunningverlening toch al heel wat vragen. Want wat wordt precies bedoeld met ontvankelijkheid en wat met volledigheid? Wanneer is de aanvraag (on)ontvankelijk en/of (on)volledig? Wie mag/moet dit beoordelen, op basis van welke criteria, op welk moment en binnen welke termijn? Kunnen onvolledigheden nog hersteld worden? Zo ja, welke onvolledigheden kunnen nog hersteld worden, op wiens initiatief kan dit gebeuren, op welke wijze, binnen welke termijnen en in welke stand van de procedure? Welke rechtsbescherming is er mogelijk tegen de beslissing om een aanvraag onontvankelijk/onvolledig te verklaren? En welke wijzigingen brengt het nieuwe decreet inzake de modulaire vergunningverlening op dit vlak? Na het volgen van deze sessie kent deze fase van de vergunningverlening geen geheimen meer.

Spreker: Mr. Reiner Tijs - Forum Advocaten

Reiner TIJS is sinds 2002 advocaat aan de balie te Antwerpen. Hij is oprichtend vennoot van Forum Advocaten (www.forumadvocaten.be), een Antwerps multidisciplinair kantoor met een belangrijke focus op overheids- en omgevingsrecht. Reiner heeft zich als advocaat toegelegd op de begeleiding van publieke en private actoren bij de realisatie en exploitatie van vastgoedprojecten (o.a. stadsontwikkelingsprojecten, verkavelingen, residentieel vastgoed, bedrijfsvastgoed, retail,...). Hij is auteur van diverse publicaties in het overheids- en omgevingsrecht. Zo schreef hij o.a. een standaardwerk over Ruimtelijke ordening in Vlaanderen (Politeia), over stedenbouwkundige verordeningen (die Keure) en over de motivering van omgevingsvergunningen (Politeia). Hij is al 20 jaar docent aan de hogeschool te Antwerpen waar hij o.a. de vakken Administratief recht en Omgevingsrecht doceert. Daarnaast gaf hij ook reeds tal van opleidingen en lezingen in zijn specialisatiedomein (o.a. over planning, vergunningen, handhaving, onteigeningen,...).

ABC Bestuurlijke handhaving in de ruimtelijke ordening

In deze sessie bespreken we praktijkervaringen met ABC bestuurlijke handhaving in de ruimtelijke ordening. We gaan in op de initiële aanpak en de eerste toegepaste maatregelen, evenals op lopende dossiers en de houding ten opzichte van bvb. minnelijke schikkingen. Daarnaast bekijken we hoe vaak overleg met de burgemeester en het CBS nodig is en of de aanstelling van een raadsman noodzakelijk is. De theorie wordt gekoppeld aan onze eigen ervaringen en aanpak.

Spreker: Els Van Rillaer

Deskundige handhaving Heist-op-den-berg

11:00 u

Daadkrachtige omgevingshandhaving in Vlaanderen

Omgevingshandhaving is de essentiële schakel die ervoor zorgt dat onze leefomgeving wordt beschermd, dat regels worden nageleefd en dat we gezamenlijk streven naar een betere toekomst voor ons allen. Tijdens deze pitch wordt de beleidscontext geduid die handvatten biedt voor omgevingshandhaving in Vlaanderen. Vervolgens wordt ingegaan op de werking van de afdeling Handhaving van het Departement Omgeving en hoe zij, uiteraard samen met andere (handhavings)actoren, concrezet invulling geeft aan oplossingsgerichte en daadkrachtige omgevingshandhaving op het terrein.

Spreker: Bart Dewaele- Departement Omgeving

Bart Dewaele is sinds enkele jaren handhavingsmanager van het team Oost-Vlaanderen bij de afdeling Handhaving.

Daarvoor was hij gedurende 10 jaar milieu-inspecteur bij de afdeling Milieu-inspectie, die in 2017 samensmolt met andere afdelingen naar de afdeling Handhaving.

Het team van Bart bestaat uit milieu-inspecteurs, inspecteurs Ruimtelijke Ordening, inspecteurs Onroerend Erfgoed en administratieve collega's.

Kunnen woonreservegebieden nog aangesneden worden?

STAVAZA na meer dan 1 jaar Decreet Woonreservegebieden".

Context: Op 24 mei 2023 keurde het Vlaams Parlement - na veel eerdere pogingen - het Decreet Woonreservegebieden goed. Het volledige decreet trad in werking vanaf 7 juli 2023. Met dit Decreet werden de woonreservegebieden - waaronder de gekende woonuitbreidingsgebieden (WUG) - onder een 'stolp' geplaatst. Eerder bestaande ontwikkelingsmogelijkheden kwamen te verdwijnen en een procedure van vrijgave werd in de plaats gesteld. Mr. Jan Beleyn herneemt de belangrijkste principes van het Decreet Woonreservegebieden en gaat ook na hoe - nu al meer dan 1 jaar na de inwerkingtreding van het Decreet - in de praktijk wordt omgegaan met die woonreservegebieden. Kunnen woonreservegebieden nog aangesneden worden en welke zijn de alternatieven als dit niet mogelijk blijkt? De uiteenzetting richt zich tot iedereen die al dan niet beroepsmatig in aanraking komt met woonreservegebieden.

Spreker: Mr. Jan Beleyn - Publius Advocaten

Jan Beleyn is advocaat en partner bij Publius Advocaten (www.publius.be). Hij heeft een bijzondere ervaring in ruimtelijke ordening, milieu en onteigeningen. Daarnaast beschikt hij over een uitgebreide kennis van het vastgoedrecht in de ruime zin. Jan Beleyn is tevens een veelschrijvend kernredactielid van STORM. Hij geeft ook les in het Postgraduaat in de Vastgoedkunde aan de KU Leuven. Daarin neemt hij een aantal aspecten van het ruime omgevingsrecht voor zijn rekening".

Instrumentendecreet: wat is nieuw?

Spreker: Mr. Olivier Verhulst - GSJ Advocaten

Proces-verbaal (opstellen): zowel juridisch toegelicht als tips and tricks

Het proces-verbaal als instrument van handhaving. Wanneer een proces-verbaal opstellen of toch een verslag van vaststelling. Kunnen de lokale verbalisanten omgeving, die ook milieumisdrijven kunnen vaststellen, vaststellingen van gemengde misdrijven opnemen in één PV of dienen er aparte PV's opgesteld te worden voor de onderscheiden misdrijven ruimtelijke ordening en milieu? Wat met de beschrijving van het tijdstip van het gepleegde feit?

Spreker: Mr. Chris Schijns - Adlex Advocaten

Mr. Chris Schijns is vennoot bij Adlex Advocaten en Bemiddelaars waar hij de rechtsdomeinen inzake het publiek- en administratief recht, in het bijzonder de ruimtelijke ordening, onteigeningen, milieurecht, lokale besturen, ambtenaren en overheidsopdrachten, aanstuurt. Hij is tevens erkend bemiddelaar en collaboratief advocaat. Mr. Chris Schijns is ook verbonden aan de University College Leuven-Limburg (UCLL) voor o.a. 'Omgevingsrecht' en 'International and European Law. Hij spreekt geregeld bij Confocus, SPRYG - Real Estate Academy, SyntraPXL, VIVO en Escala en publiceert regelmatig in het Tijdschrift voor Milieu- en Energierecht. Chris Schijns is eveneens co-auteur van het toonaangevend Handboek Bouwrecht alsook van het Geannoteerd Wetboek Omgevingsrecht en Wegwijs in het Belgische onteigeningsrecht. Sinds 2023 is Mr. Chris Schijns benoemd als extern bemiddelaar bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Mr. Chris Schijns is tevens voorzitter van de GECORO Lanaken.

13:30 u

Hoe start je met een nieuwe legislatuur?

Op zondag 13 oktober zijn we gaan stemmen voor de lokale besturen en in december worden de nieuwe gemeenteraden ingericht. Hoe kan je als lokale omgevingsdienst hierop inspelen? Hoe ga je om met een nieuwe schepen of een volledig nieuw schepencollege? Hoe neem je het beleid mee in een complexe materie zoals omgevingsvergunningen? Vanuit praktijkervaring geven we enkele tips waarmee je direct aan de slag kan gaan.

Spreker: Werner Van Hoof - Mondea

Werner is landschapsarchitect en stedenbouwkundige van opleiding. De schaal is telkens groter geworden, maar het gaat altijd over mensen en structuren en vooral nog over wat er ontstaat in de interactie tussen beiden. Het conceptueel en structureel denken is iets wat hij nog elke dag meeneemt, alsook het creatieve en vooral iets willen creëren waar andere gelukkig van worden. Hij is gepassioneerd door alles wat met stedenbouw en omgeving te maken heeft.

Werner werkte 6 jaar bij de dienst stedenbouw van de gemeente Zemst. Hij startte er als medewerker en eindigde er als planoloog en diensthoofd. Nadien ging hij aan de slag bij streekontwikkelingsintercommunale IGEMO. De eerste jaren als procesmanager voor een groot stadsvernieuwingsproject van de stad Mechelen.

Na 2 jaar werd hij leidinggevende van een klein team. Het team werkte rond ruimtelijke planning, stedenbouw, milieu en publieke projectontwikkeling (realiseren van woonprojecten en bedrijventerreinen). De laatste jaren lag de focus ook op onroerend en cultureel erfgoed en regionale mobiliteit. Werner was bij IGEMO ook lid van het management en heeft daar een ruime ervaring opgedaan in management, de werking van lokale besturen en intergemeentelijke samenwerking.

Sinds 2018 geeft Werner ook les via Escala aan medewerkers van lokale omgevingsdiensten, van front-desk medewerkers tot managers.

Werner is team lead bij MONDEA. Hij werkt met plezier rond thema's als stedenbouw, milieu, planning, mobiliteit, wonen, lokale economie .... Hij neemt zowel de rol van interim manager, projectleider, procesbegeleider of expert op. Als team lead staat Werner in voor de kwaliteitsopvolging van projecten, de actieve ondersteuning van Mondeanen en interne kennisdeling. Daarnaast werkt hij als onderzoeker ook mee aan opdrachten voor o.a. de Vlaamse overheid.

De omgevingsvergunning en waterwetgeving - hoe het hoofd boven water te houden?

Sinds een aantal jaren is er in de praktijk een verhoogde aandacht voor de impact van (bouw)projecten op het globale watersysteem. Daarbij zijn termen als "de waterparagraaf" of "hergebruik - infiltratie - buffering" niet meer weg te denken. Tijdens deze sessie overlopen we een aantal relevante aspecten van de waterwetgeving die doorwerken in de vergunningverlening. Daarbij zal o.m. worden ingegaan op de nieuwe Vlaamse Hemelwaterverordening, de gewijzigde watertoets en een aantal andere recente wijzigingen. Dit zal gebeuren aan de hand van de relevante wetgeving en rechtspraak die hierover reeds voorhanden is.

Spreker: Mr. Celine Van De Velde - Publius Advocaten

Celine Van De Velde is advocaat bij Publius Advocaten (www.publius.be). Zij spitst zich daar toe op het brede omgevingsrecht en zij behandelt tevens dossiers in het ruime vastgoedrecht. Celine heeft ook een bijzondere interesse en expertise in de pachtwetgeving. Zij is tevens gastlesgever bij het Nationaal Agrarisch Centrum vzw waar zij over erfdienstbaarheden en pachtwetgeving doceert.

De zaak der wegen

Spreker: Mr. Joram Maes - Forum Advocaten

Joram Maes is advocaat aan de balie Antwerpen en werkzaam bij Forum Advocaten (www.forumadvocaten.be), een Antwerps multidisciplinair kantoor met een belangrijke focus op bouw- en stedenbouwrecht. Joram heeft zich als advocaat toegelegd op de begeleiding van private en publieke actoren bij de realisatie en exploitatie van vastgoedprojecten (o.a. stadsontwikkelingsprojecten, verkavelingen, residentieel vastgoed, bedrijfsvastgoed, retail,...). Hij specialiseert zich ondermeer op het vlak van mobiliteit, wegen en verkeer en op het vlak van handhaving in het omgevingsrecht. Hij geeft geregeld opleiding binnen zijn expertisedomein.

Vergunningverlening en handhaving als partners

De spreker onderzoekt de wisselwerking tussen vergunningverlening en handhaving en belicht de manier waarop deze twee processen met elkaar 'praten'. Zij verkent de rollen die vergunningverleners en handhavers (kunnen) spelen om de verschillende regelgevende kaders toegepast te zien en vult dit in aan de hand van concrete voorbeelden.

Spreker: Els Roggeman - Provincie Antwerpen

Els werkt bij de handhavingscel van het PIH (provincie Antwerpen, Departement Leefmilieu) en biedt ondersteuning over regelgeving en handhaving omgeving aan gemeenten, politiezones, provinciale collega's, ...

Ze is sinds 2009 deskundige milieu in de PMVC/POVC Antwerpen.

Sinds 2010 vertegenwoordigt ze de VVP in (de werkgroepen van) de VHRM, die vanaf 2021 werd hervormd tot een 'Forum voor Omgevingshandhaving'

15:30 u

ABC Stedenbouw – vergunningen

Spreker: Mr. Joram Maes - Forum Advocaten

Joram Maes is advocaat aan de balie Antwerpen en werkzaam bij Forum Advocaten (www.forumadvocaten.be), een Antwerps multidisciplinair kantoor met een belangrijke focus op bouw- en stedenbouwrecht. Joram heeft zich als advocaat toegelegd op de begeleiding van private en publieke actoren bij de realisatie en exploitatie van vastgoedprojecten (o.a. stadsontwikkelingsprojecten, verkavelingen, residentieel vastgoed, bedrijfsvastgoed, retail,...). Hij specialiseert zich ondermeer op het vlak van mobiliteit, wegen en verkeer en op het vlak van handhaving in het omgevingsrecht. Hij geeft geregeld opleiding binnen zijn expertisedomein.

Naar een veerkrachtige omgevingsdienst: onderzoek “GOA: een knelpuntberoep?

In het onderzoek "GOA: een knelpuntberoep?" (meer info: https://mondea.be/nieuws/goa-een-knelpuntberoep/) zijn voor lokale omgevingsdiensten tal van oplossingsrichtingen geformuleerd rond verschillende thema's (o.a. visie en kaderstelling, mandaat van GOA, beleid en regelgeving, organisatie en werking, capaciteit, samenwerking en communicatie). Hoe kan je daar als lokale omgevingsdienst mee aan de slag om jouw dienst veerkrachtiger te maken?

Spreker: Werner Van Hoof - Mondea

Werner is landschapsarchitect en stedenbouwkundige van opleiding. De schaal is telkens groter geworden, maar het gaat altijd over mensen en structuren en vooral nog over wat er ontstaat in de interactie tussen beiden. Het conceptueel en structureel denken is iets wat hij nog elke dag meeneemt, alsook het creatieve en vooral iets willen creëren waar andere gelukkig van worden. Hij is gepassioneerd door alles wat met stedenbouw en omgeving te maken heeft.

Werner werkte 6 jaar bij de dienst stedenbouw van de gemeente Zemst. Hij startte er als medewerker en eindigde er als planoloog en diensthoofd. Nadien ging hij aan de slag bij streekontwikkelingsintercommunale IGEMO. De eerste jaren als procesmanager voor een groot stadsvernieuwingsproject van de stad Mechelen.

Na 2 jaar werd hij leidinggevende van een klein team. Het team werkte rond ruimtelijke planning, stedenbouw, milieu en publieke projectontwikkeling (realiseren van woonprojecten en bedrijventerreinen). De laatste jaren lag de focus ook op onroerend en cultureel erfgoed en regionale mobiliteit. Werner was bij IGEMO ook lid van het management en heeft daar een ruime ervaring opgedaan in management, de werking van lokale besturen en intergemeentelijke samenwerking.

Sinds 2018 geeft Werner ook les via Escala aan medewerkers van lokale omgevingsdiensten, van front-desk medewerkers tot managers.

Werner is team lead bij MONDEA. Hij werkt met plezier rond thema's als stedenbouw, milieu, planning, mobiliteit, wonen, lokale economie .... Hij neemt zowel de rol van interim manager, projectleider, procesbegeleider of expert op. Als team lead staat Werner in voor de kwaliteitsopvolging van projecten, de actieve ondersteuning van Mondeanen en interne kennisdeling. Daarnaast werkt hij als onderzoeker ook mee aan opdrachten voor o.a. de Vlaamse overheid.

Actueel overzicht van relevante en markante rechtspraak in het omgevingsrecht

Spreker: Mr. Joëlle Gillemot - Forum Advocaten

Joëlle Gillemot behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen.

Zij begon na haar studies meteen als advocaat aan de balie van Antwerpen en vervoegde in september 2018 het team van Forum Advocaten.

Zij legt zich onder meer toe op dossiers inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw, onteigening en planschade, belasting inzake leegstand of ongeschiktheid,...

Omgevingshandhaving anno 2024: rechtspraakanalyse

Wat heeft het voorbije jaar ons gebracht aan interessante rechterlijke uitspraken?

Er wordt stilgestaan bij rechtspraak inzake bestuurlijke geldboete, bestuurlijke maatregelen, rechterlijke herstelmaatregelen, stakingsbevelen, ...

Spreker: Mr. Jo Van Lommel - GSJ Advocaten

Jo is Advocaat-vennoot bij GSJ-Advocaten te Antwerpen waar hij deel uitmaakt van de vakgroep Bestuurs- en Omgevingsrecht. Gedurende meer dan vijftien jaar behartigt Jo er stedenbouw-, milieu en erfgoeddossiers waarbij initieel vooral de focus op handhaving in de ruime zin werd gelegd. In deze handhavingsdossiers wordt zowel opgetreden voor overheden, particulieren als bedrijven zodat een bijzondere gevarieerde en relevante ervaring kon worden opgebouwd. Ook de evolutie de laatste jaren naar een meer bestuurlijke vorm van handhaving werd vanop de eerste rij mee gevolgd. Er wordt getracht om de handhavingsdossier vanuit een no-nonsens aanpak te benaderen.

Naast advocaat, is Jo tevens lid van de Hoge Raad voor de Handhavingsuitvoering.