3 min
Peter Vanmechelen is al 27 jaar een vaste waarde binnen het financiële beleid van de stad Zoutleeuw. Hij begon als gemeente- en OCMW-ontvanger en groeide via de rol van financieel beheerder door tot zijn huidige functie als financieel directeur. Zijn ervaring vormt een stevig fundament waarop lokale besturen vandaag kunnen bouwen.
Een belangrijk keerpunt in zijn loopbaan was zijn bijdrage aan de opstart van de Beheers- en Beleidscyclus (BBC). Zoutleeuw was in 2013 een van de pilootbesturen voor de invoering ervan. Aanvankelijk werkten gemeente en OCMW elk met eigen doelstellingen, maar sinds de fusie in 2019 werd er een geïntegreerd meerjarenplan ontwikkeld. Vandaag werkt Zoutleeuw aan de BBC 3.0, waarin de wetgevende optimalisaties zijn doorgevoerd vanuit de decreetgever, het Agentschap Binnenlands Bestuur, op basis van een studie van Trifinance i.v.m. de leesbaarheid van rapporten.
Naast zijn werk deelt Peter zijn kennis via opleidingen en kritische artikels. Zijn missie? Medewerkers op de financiële dienst van lokale besturen helpen navigeren door het complexe landschap van financieel beleid. Dit zien we ook tijdens zijn sessie ‘Wegwijs lokaal bestuur: financieel beleid’ bij Escala. We spreken hem over de doelstellingen en inhoud van deze webinar on demand.
Tijdens de sessie wordt dieper ingegaan op het systeem van de Beheers- en Beleidscyclus, kortweg BBC. Peter legt uit waarom er met dit systeem gewerkt wordt, hoe het ontstaan is en hoe de verschillende onderdelen met elkaar samenhangen. Daarbij komen onder andere het meerjarenplan, de meerjarenplanaanpassing en de jaarrekening aan bod. Elk van deze beleidsdocumenten wordt besproken aan de hand van concrete voorbeelden, zodat duidelijk wordt hoe ze tot stand komen en waarom ze essentieel zijn voor een goed functionerend bestuur.
Een belangrijk onderdeel van het meerjarenplan is de externe omgevingsanalyse, waarin de wensen van inwoners, verenigingen, leveranciers en andere betrokken actoren in kaart worden gebracht. Daarbij wordt uiteraard ook rekening gehouden met de geldende wetgeving, het beschikbaar budgettair resultaat en de autofinancieringsmarge.
Ook de meerjarenplanaanpassing komt uitgebreid aan bod. Deze aanpassing verloopt volgens de PDCA-cyclus – Plan, Do, Check, Act. Elke beleidsdoelstelling wordt hierbij gekoppeld aan duidelijke indicatoren en voorafgegaan door een nulmeting, zodat kan nagegaan worden of er vooruitgang geboekt wordt.
Daarnaast is er ook aandacht voor de jaarrekening, die bestaat uit twee delen: een strategisch luik waarin tekstueel wordt toegelicht hoe aan de beleidsdoelstellingen gewerkt werd, en een financiële nota die toont wat er effectief voorzien én uitgegeven werd.
In het laatste onderdeel van de opleiding, het zogenaamde 'capita selecta'-hoofdstuk, wordt ingegaan op de belangrijkste inkomstenbronnen zoals de personenbelasting, het gemeentefonds en de onroerende voorheffing, evenals de uitgaven. Volgens Peter is het bereiken van de twee decretaal opgelegde evenwichten: het BBR (beschikbaar budgettair resultaat) en de AFM (autofinancieringsmarge), een complexe, maar bijzonder belangrijke opdracht voor elk lokaal bestuur.
Peter wil dat deelnemers niet alleen de theorie begrijpen, maar deze ook kunnen toepassen in hun dagelijkse taken. “We bouwen een stevig fundament waarop ze verder kunnen bouwen. Via concrete voorbeelden en rapporten leren ze beleidsteksten lezen en begrijpen. Daarnaast krijgen ze inzicht in de interne structuren van een lokaal bestuur en hoe ze hun eigen rol daarin kunnen versterken.”
"Na de verkiezingen zijn er veel nieuwe gezichten binnen de lokale besturen. Het is belangrijk dat zij snel een helder overzicht krijgen van het financieel beleid."
Een groot voordeel van deze opleidingsvorm is de flexibiliteit. Nieuwe medewerkers kunnen de sessie bekijken wanneer het hen past – en indien nodig meerdere keren herbekijken. “Op die manier krijgt iedereen de kans om de informatie op zijn eigen tempo te verwerken.”
Hoewel de sessie hoofdzakelijk theoretisch is, illustreert Peter begrippen met praktische voorbeelden. Zo maakt hij het concept van autofinancieringsmarge begrijpelijk aan de hand van een oefening die gebaseerd is op een gemiddeld gezin. Ook ervaringen uit Zoutleeuw worden gedeeld, met tips waar deelnemers zelf mee aan de slag kunnen.
Na de opleiding hebben deelnemers een duidelijk beeld van hoe hun bestuur werkt. Ze zijn beter in staat om advies te geven en om hun rol binnen het financiële proces te versterken. De sessie biedt niet alleen kennis, maar ook concrete handvaten om die kennis meteen in de praktijk om te zetten.
De opleiding richt zich tot een breed publiek binnen lokale besturen: medewerkers van de financiële dienst, raadsleden, schepenen, gemeenteraadsleden en diensthoofden. Zowel nieuwkomers als ervaren krachten met een beperkte, gespecialiseerde taak krijgen hiermee een bredere kijk op de werking van hun bestuur. Ze krijgen als het ware een helikopterview over het financieel beleid binnen hun lokaal bestuur.
Deze webinar on demand is een waardevolle eerste stap voor wie inzicht wil krijgen in het financieel beleid van een lokaal bestuur. Met de juiste kennis en voorbeelden krijgen deelnemers de tools aangereikt om hun rol beter op te nemen – en zo bij te dragen aan een efficiëntere werking van hun organisatie.
_Peter Vanmechelen webinar.webp)
