testimonial

Quote Image

Het referentieadres is een onmisbare tool voor kwetsbare doelgroepen

Sofia Speybroeck

Jurist vreemdelingenrecht en expert

referentieadres

Vanuit praktisch expertise een interne helpdesk opgericht voor juridische vragen

Als juriste van opleiding startte Sofia Speybroeck haar carrière gestart binnen het OCMW, eerst als expert in OCMW-wetgeving en later met een specialisatie in vreemdelingenrecht.

"Mijn focus lag zowel op beleidsmatig niveau als op de ondersteuning van maatschappelijk werkers. Doorheen de jaren zag ik hoe vaak er vragen en misverstanden waren over complexe juridische dossiers, zoals vreemdelingenrecht, internationaal privaatrecht, nationaliteitswetgeving en sociale rechten. Daarom heb ik een interne helpdesk opgericht, zodat medewerkers snel en correct antwoord krijgen op hun juridische vragen", aldus Sofia Speybroeck.

Sofie Speybroeck (OCMW Gent) geeft de info-kuur rond het referentieadres voor maatschappelijk werkers voor Escala. De ‘Info-kuren’ brengen u steeds een update van actuele regelgeving en goede praktijken over maatschappelijk werk en sociaal wonen. Telkens in een sessie van 1 uur en 15 minuten.

Het referentieadres is cruciaal voor mensen zonder vaste verblijfplaats

"Het referentieadres lijkt misschien een administratieve formaliteit, maar in werkelijkheid is het een cruciale tool voor mensen zonder vaste verblijfplaats. Zonder referentieadres verliezen daklozen en kwetsbare personen hun rechten: geen toegang tot sociale zekerheid, geen mogelijkheid om documenten te ontvangen, geen aansluiting bij het rijksregister. 
In de dagelijkse praktijk zien we dat veel maatschappelijk werkers en gemeentelijke diensten niet altijd weten hoe ze hiermee correct moeten omgaan. Dit kan te maken hebben met onwetendheid, maar soms ook met politieke beslissingen. Daarom is kennisverspreiding essentieel, zodat deze rechten correct worden gewaarborgd."


Juridisch complex en gebrek aan uniformiteit

"Er zijn drie grote knelpunten. Ten eerste, de juridische complexiteit. Er bestaan veel misverstanden over wat een referentieadres wél en niet betekent. Ten tweede, er is een gebrek aan uniformiteit. Niet elk OCMW en niet elke gemeente hanteert dezelfde interpretatie van de wetgeving. Ten derde, maatschappelijk werkers en administratieve medewerkers moeten vaak stevig in hun schoenen staan wanneer ze een beslissing verdedigen. Ze moeten niet alleen cliënten correct informeren, maar ook soms opboksen tegen lokale besturen die de regels niet altijd volgen."

Interessant voor maatschappelijk werkers en medewerkers dienst burgerzaken

"De opleiding richt zich in de eerste plaats op maatschappelijk werkers, omdat zij dagelijks met deze problematiek geconfronteerd worden. Maar het is ook bijzonder nuttig voor medewerkers van burgerzaken, want zij zijn verantwoordelijk voor de inschrijving in het rijksregister. Het OCMW beslist of iemand een referentieadres krijgt, maar de effectieve inschrijving gebeurt op gemeentelijk niveau. Die samenwerking tussen OCMW en gemeente is dus cruciaal. Daarnaast is deze opleiding ook een absolute meerwaarde voor medewerkers van kleinere OCMW’s, waar geen interne jurist aanwezig is. Zij moeten zich op deze complexe materie kunnen beroepen zonder een directe juridische hulplijn."


Mix theorie en praktijk, aangevuld met cases uit de praktijk

"Ik combineer theorie en praktijk. Deelnemers krijgen eerst een overzicht van het wettelijk kader: wat zegt de regelgeving, wat zijn de rechten en plichten, hoe zit het met omzetbrieven en beleidskaders? 
Vervolgens werk ik met concrete cases uit de praktijk. Hoe pak je een dossier aan? Wat doe je als een gemeente onterecht een referentieadres weigert? Of omgekeerd, hoe motiveer je correct een weigering als een cliënt er geen recht op heeft? Ik merk dat visuele en praktijkgerichte leermethoden beter werken, daarom geef ik veel ruimte aan interactieve vragen en concrete voorbeelden."

Inspelen op actuele ontwikkelingen

"Ik volg de wetgeving en beleidsontwikkelingen op de voet en pas mijn opleidingen voortdurend aan. Vaak licht ik al thema’s toe die nog niet officieel van kracht zijn, zodat de deelnemers goed voorbereid zijn op nieuwe regelgeving. Daarnaast leg ik veel nadruk op de knelpunten: waar loopt het mis in de praktijk? Door deze inzichten krijgen de deelnemers niet alleen theoretische kennis, maar ook een realistisch beeld van de uitdagingen op het terrein."

Inzetten als tool om kwetsbare groepen te helpen

"Deelnemers leren niet alleen het referentieadres correct toepassen, maar ook hoe ze het effectief kunnen inzetten als een tool om kwetsbare groepen te helpen. Het doel is dat maatschappelijk werkers en gemeentelijke medewerkers sterker in hun dossiers staan. Ze weten wanneer ze een referentieadres wél en niet mogen toekennen, hoe ze beleidsmatige fouten kunnen aankaarten en hoe ze cliënten op de juiste manier begeleiden. Te vaak wordt deze tool niet benut of verkeerd toegepast.

Door deze opleiding krijgen deelnemers een houvast waarmee ze de rechten van hun cliënten beter kunnen beschermen én hun eigen juridische kennis versterken."

Een must voor professionals binnen OCMW en gemeente

"Deze opleiding is een must voor professionals binnen het OCMW en de gemeente. Omdat correcte informatie cruciaal is. Als maatschappelijk werker of administratief medewerker wil je zeker zijn dat je cliënten correct begeleidt. Deze opleiding geeft je de nodige kennis en praktische tools om dat te doen. Hoe meer professionals deze kennis bezitten, hoe eerlijker en rechtvaardiger de toepassing van deze wetgeving zal zijn."

referentieadres voor maatschap werkers